SOC และ COC คืออะไร?

SOC (Shipper Owned Container) คือตู้ที่ผู้ส่งออก หรือ NVOCC (NON-VESSEL OPERATION COMMON CARRIER)  เป็นเจ้าของตู้นั่นเอง โดยไม่ได้ใช้ตู้ของบริษัทเรือ แต่จะใช้พื้นที่ระวางเรือในการขนส่งเท่านั้น

COC (Carrier Owned Container) คือ ตู้ของสายเรือ หรือ บริษัทขนส่ง มีไว้ให้ผู้ส่งออกเวียนใช้กันทั่วโลก ซึ่งเราจะเรียกตู้เหล่านี้สั้นๆว่า ตู้ COC

ความแตกต่างระหว่าง SOC และ COC

SOC (Shipper Owned Container)  เป็นตู้สินค้าที่ผู้ส่งสินค้าสามารถบริหารจัดการเวลาได้เอง โดยไม่มีข้อกำหนดในการใช้ตู้สินค้าจากสายการเดินเรือ ซึ่งผู้ส่งสินค้าสามารถเลือกได้ว่าจะใช้ตู้ SOC โดยการซื้อหรือทำสัญญาเช่าจากผู้ให้บริการ ได้แก่ สายการเดินเรือ ผู้ให้บริการแบบ NVOCC หรือตัวแทนขนส่งสินค้า เป็นต้น ซึ่งกรรมสิทธิ์ความเป็นเจ้าของตู้สินค้านั้น สามารถจำแนกได้จากรหัสตู้สินค้าที่แตกต่างกัน

COC (Carrier Owned Container)  เป็นตู้สินค้าที่ผู้ให้บริการขนส่งสินค้าหรือสายการเดินเรือเป็นเจ้าของ และมีสิทธิ์ในการจัดการตู้สินค้าได้ตลอดการขนส่ง ซึ่งมักจะถูกใช้งานในการขนส่งสินค้าโดยทั่วไป และเป็นตู้สินค้าส่วนใหญ่จากตู้สินค้าจำนวนกว่าหลายล้านTEU ที่หมุนเวียนใช้งานอยู่ทั่วโลก โดยผู้ส่งสินค้าที่ใช้ตู้ COC จะต้องจ่ายค่าบริการให้สายการเดินเรือเป็นผู้ดูแลตลอดการขนส่ง และปฏิบัติตามข้อกำหนดของสายการเดินเรือในการรับและคืนตู้สินค้า

เพื่อยกตัวอย่างให้ท่านผู้อ่านได้เห็นภาพชัดเจนยิ่งขึ้น ในการขนส่งเครื่องจักรสำหรับนำไปติดตั้งในโรงงานซึ่งกำลังอยู่ในระหว่างการก่อสร้างและจะไม่สามารถติดตั้งเครื่องจักรได้จนกว่าอาคารและโครงสร้างพื้นฐานจะเสร็จ  แน่นอนว่า แนวทางที่ดีที่สุดคือ การรอให้การก่อสร้างอาคารทั้งหมดเสร็จสมบูรณ์เสียก่อน จึงค่อยจัดส่งเครื่องจักรไปยังปลายทาง แต่ก็มีหลายกรณีที่เครื่องจักรจำเป็นต้องถูกนำส่งไปตั้งรอที่ปลายทางก่อนที่กระบวนการก่อสร้างจะเสร็จ ซึ่งในบางครั้งต้องพักสินค้าเอาไว้ในตู้สินค้าเป็นเวลาหลายสัปดาห์ หรือมีเหตุที่ทำให้กระบวนการก่อสร้างล่าช้า ก็ย่อมเป็นการคุ้มค่ามากกว่าที่เจ้าของสินค้าจะเลือกใช้ตู้สินค้าของตัวเองในการเก็บและพักสินค้าเอาไว้เป็นระยะเวลานานๆ เพื่อหลีกเลี่ยงการเสียค่าปรับรายวันให้กับสายการเดินเรือ

ทั้งนี้ ในบางกรณีที่เจ้าของสินค้าต้องการนำตู้สินค้าไปใช้ประโยชน์อย่างอื่น เช่น การนำไปดัดแปลงเป็นที่พักสำหรับพนักงาน รวมทั้งในกรณีของผู้ให้บริการแบบ NVOCC ที่ทำหน้าที่เสมือนเป็นสายการเดินเรือ แต่ไม่มีกองเรือเป็นของตัวเอง โดยอาศัยการทำสัญญาจองระวางสินค้าปริมาณมากกับสายการเดินเรือต่างๆ สายการเดินเรือก็จะถือว่าตู้สินค้าของผู้ให้บริการแบบ NVOCC นั้นเป็นตู้ SOC ซึ่งผู้ให้บริการฯ​ มีอิสระในการบริหารจัดการกองตู้สินค้าของตัวเองอย่างเป็นเอกเทศ

จุดเด่นของ SOC และ COC

SOC (Shipper Owned Container)
1. สามารถพักสินค้าเอาไว้ในตู้สินค้าเป็นระยะเวลายาวนาน
2. มีตัวเลือกให้ซื้อหรือเช่าตามช่วงเวลาที่ต้องการ
3. ไม่ต้องกังวลในเรื่องการรับและคืนตู้สินค้าให้ตรงต่อเวลาหรือค่าปรับต่างๆ

COC (Carrier Owned Container)
1. สายการเดินเรือจะคำนวณค่าบริการในการจัดการตู้สินค้าที่ครอบคลุมตั้งแต่ต้นทางจนถึงท่าเรือปลายทางให้อย่างเบ็ดเสร็จ
2. ไม่มีภาระในการจัดการและดูแลตู้สินค้าเพิ่มเติม เพียงแต่ต้องรับและส่งคืนตู้สินค้าตามเวลาที่กำหนดในสภาพที่สมบูรณ์

การเลือกใช้ตู้สินค้า SOC และ COC นั้นจะมีประสิทธิภาพดีที่สุดเมื่อได้คำนึงถึงจุดประสงค์และปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการขนส่งอย่างรอบด้าน ตู้ COC ถือเป็นตัวเลือกในการใช้ตู้สินค้าที่สะดวกมากที่สุด ทั้งในด้านการลดภาระการจัดการและต้นทุนค่าใช้จ่ายที่ถูกกว่า แต่ในทางกลับกัน หากว่าไม่สามารถทำตามข้อกำหนดในการใช้งานตู้สินค้าของสายการเดินเรือได้ การเลือกใช้ตู้สินค้าแบบ SOC อาจจะตอบโจทย์ต่อการขนส่งสินค้ามากกว่าและเป็นตัวเลือกที่เหมาะสมที่สุดได้เช่นกัน

แหล่งที่มา : https://bit.ly/30W2eWZ